Sr. Þórhallur Heimisson
skrifar um Ástralíu.
Hvers vegna ætti maður að leggja land undir fót til þess að heimsækja andfætlinga sína í Ástralíu? Ef til vill væri nær að spyrja sig: „Hvers vegna hef ég ekki farið í slíka ferð fyrir löngu?“
Ástralíubúar eru svo sannarlega andfætlingar okkar, búa andfætis á hnettinum. Landið er stærsti landmassinn í Eyjaálfu sem nær yfir Kyrrahafseyjar. Ástralía er eitt besta land í heimi að búa í ef tekið er tillit til alþjóðlegra staðla sem snerta heilsufar, menntun, atvinnu og lífsgæði. Þangað er sem sagt gott að koma. Og Ástralía er sjötta stærsta land í heimi. Samt eru íbúar landsins álíka margir og Norðurlandabúar, eða um 25.000.000. Flestir búa við austur og suð-austur ströndina þannig að stór hluti landsins er óbyggðir. Þar er líka að finna stærstu borgir landsins og þær þekktustu, eins og Sydney með óperuhúsinu sínu og höfuðborgina Canberra.
Já, Canberra er höfuðborgin en ekki Sydney eins og margir halda. Ástralía á sér langa og merkilega sögu. Talið er að frumbyggjar landsins hafi komið til Ástralíu frá Asíu allt að 60.000 árum áður en Bretar byrjuðu að setjast þar að kringum árið 1788. Nú eru frumbyggjar aðeins um 3% íbúa landsins. Ástralía var nýlenda Bretaveldis en fékk stöðu sjálfstjórnarsvæðis innan heimsveldisins kringum aldamótin 1900. Upphaflega var nýlendan stofnuð sem fanganýlenda fyrir Breska heimsveldið og var það fram eftir 19. öldinni. Ástralar börðust með Bretum og bandamönnum bæði í Fyrri og Seinni heimsstyrjöldinni og tóku einnig þátt í Kóreustríðinu og Víetnam stríðinu. Eftir Síðari heimsstyrjöld hefur mikill innflutningur fólks frá öllum heimshornum breytt íbúagerð Ástralíu sem áður var eins og endurspeglun bresku eyjanna. Landið er í dag eitt mesta fjölmenningarsvæði heims. En innflutningur fólk er deilumál þar og skiptar skoðanir um slíkt eins og alstaðar. Ástralía hefur lengst af horft til Evrópu og Bandaríkjanna og mótast af þeim. Síðari árin hafa þó samskiptin við Asíu aukist stöðugt og margir flutt þaðan til Ástralíu. Ástralía er lýðræðisríki. Í raun varð Ástralía ekki alveg sjálfstætt land fyrr en 1975. Landið tilheyrir breska samveldinu og breski konungurinn er æðsti stjórnandi þjóðarinnar, þó valdalaus.
Já saga Ástralíu er spennandi, en náttúra landsins ekki síður.
Dýralíf Ástralíu
Öll þekkjum við kengúruna sem er einskonar einkennisdýr Ástralíu. Dýralíf Ástralíu þróaðist um milljónir ára einangrað frá öðrum löndum. 80 % dýralífs landsins er svo einstakt að það fyrirfinnst hvergi á öðrum stað á hnettinum. Slöngur, ormar, drekar, villihundar, kóngulær og kengúrurnar slá öllu öðru við. Ekki síður er landið þekkt fyrir frábærar strendur. Sagt er að ef þú takir þig til og heimsækir eina strönd á dag í Ástralíu, þá muni það taka þig 27 ár að heimsækja allar strendur landsins. Sjávarlífið er líka einstakt. Þannig er stóra kóralrifið svokallaða við austurströnd Ástralíu eina lifandi veran sem sjá má utan úr geimnum. Já, það er eins og ein lifandi heild og nær yfir 2.300 kílómetra. Og þar lifa um 1600 tegundir.
Í Ástralíu er líka að finna stærsta stein í heimi sem heitir á máli frumbyggja Uluru. Hann er eins og dulmagnað eldrautt fjall sem rís upp úr sléttri eyðimörkinni í miðju landsins, upp í 348 metra hæð. Staðurinn er heilagur í hugum frumbyggja frá fornu fari og það skilur hver sem þangað kemur. Andstæðurnar eru líka miklar því í þessu mikla eyðimerkurlandi. Þar er að finna elsta regnskóg í heimi sem talinn er vera 10.000.000 ára gamall. Fleira er mest í Ástralíu. Þar er stærsta ósnortna eyðimörk í heimi, stærsti skógur tempraða beltisins og stærsta savannan. Svona mætti lengi telja. Enda er landslagið ótrúlega fjölbreytt. Örmjó sjávarströndin við austur ströndina þar sem flestir búa, – flatlendi miðsléttunnar, sem þó er rofið af nokkrum fjallgörðum og klettum eins og Uluru og minnir á villta vestrið, – sléttan mikla við vestur ströndina sem nær ekki nema upp í um 183 metra hæð, – fjallgarðar í austri og þannig mætti lengi telja. Enda er ökuferð um Ástralíu alger upplifun þar sem eitthvað nýtt mætir við næstu beygju.
Svo er líka mannlífið margbreytt eins og ég minntist hér á í upphafi. En það endurspeglast í matargerðinni. Að borða úti í Ástralíu getur verið mikið ævintýr. Þar sem Ástralía býr yfir svo mikilli fjölbreytni í veðurfari allt frá regnskógum yfir í eyðimörkina og upp í fjöllin er fátt sem ekki er hægt að rækta þar. Þannig er erfitt að negla niður skilgreiningu á Ástralska eldhúsinu, nema ef til vill mætti segja að það sé ævintýralegt. Þar blandast saman sjávarréttagerð, frumbyggja matarhefðir, villta vestur grill, og fimm stjörnu matarstaðir. Sjálfir kjósa Ástralar að borða utan dyra eins oft og þeir geta, hvort sem það er morgunverður á kaffihúsinu, ostrur og hvítvín við sjávarsíðuna eða grill með vinunum á kvöldin.
Sem er ef til vill það sem er það besta við Ástrali; þeir eru vinalegir og notalegir í umgengni, líta ekki stórt á sig en eru ávallt reiðubúnir að gera sér glaðan dag með góðu fólki úti í garði.
Og svo auðvitað elska þeir Júróvisíon eins og Íslendingar. Svo hjörtunum svipar saman í Sydney og Grímsnesinu.
